نامه خردمندانه مهندس جهانگیری به استاندار

برادر گرامی جناب آقای دکتر حبیبی

استاندار محترم کرمانشاه

با سلام و احترام

استحضار دارید که آب بعنوان یکی از عوامل تولید و یک کالای بسیار راهبردی از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است و عملکردهای ما در دهه های اخیر موجب گردیده به اندازه کافی قدر این نعمت الهی را ندانیم بگونه ای که به شرایط بحران خطرناکی رسیده ایم.

اینجانب با سابقه ۳۵ ساله تخصصی در امورات کشاورزی استان و کشور و رزومه قابل بازدید و ارزیابی بصورت بسیار خلاصه ایده ای را خدمت حضرتعالی عرضه می نمایم که امیدوارم مورد توجه قرار گیرد .

به خاطر داشته باشیم که امروز تهران فردای کرمانشاه است چنانچه بی تفاوت باشیم .

آن زمان که در ابتدای دهه هفتاد برای اولین بار کانال معروف بان زرده ریژاو را پیشنهاد دادم در ابتدا هیچکس موافق نبود و بسیاری از کارشناسان وقت و مسئولین به شدت مخالف بودند اما انجام شد و منشاء خیر و برکت برای ساکنین منطقه گردید .

الان هم این پیشنهاد و ایده ممکن است با همان شیوه مورد استقبال قرار گیرد اما وظیفه مندم این مورد بسیار مهم را مطرح نمایم تا گذر زمان و تاریخ در آینده قضاوت درستی از دغدغه مندی ما داشته باشد.

پیشاپیش از حسن توجه حضرتعالی سپاسگزارم.

حمیدرضا جهانگیری

کارشناس کشاورزی

چنانچه مصرف شبانه روز هر شهروند را فقط ۲۰۰ لیتر آب در نظر بگیریم کلاشهر کرمانشاه در حال حاضر به ۲۰۰ میلیون لیتر یا ۲۰۰٫۰۰۰ متر معکب آب در شبانه روز احتیاج دارد و متناسب با افزایش جمعیت قطعاً این نیاز بیشتر هم می شود و این در حالیست که همزمان با این موضوع سطح سفره های آب زیر زمینی، بعنوان تأمین کننده بخش قابل توجهی از این نیاز پایین تر هم می رود. یقیناً در سالیان آینده با مشکل مواجه خواهیم شد و هیچ تضمینی وجود ندارد که حال و روز فعلی تهران آینده نه چندان دور در کرمانشاه باشد .

از طرفی سال هاست بحث ایجاد سامانه سردسیری مطرح است که بتوان آب اورامانات را به دشت های روانسر، میان دربند و ماهیدشت منتقل نمود.

که باتوجه به هزینه های آن و وضعیت کشور بعید است به این زودی ها این مهم به مرحله اجرایی برسد و فرصت های مناسب ناشی از این اقدام از بین می رود.

موضوع آب یک موضوع بسیار حیاتی و با پیچیدگی های خاص خود است که می بایست برنامه ریزی مستمر و پایداری برای آن و البته بر اساس واقعیات و نه تکیه برآمارهای کاغذی تدوین نمود و در این برنامه ریزی اصلاح الگوی کشت-اجرای کشاورزی قراردادی – ارتقاء کارایی آب – آبخیزداری – جنگلداری- جلوگیری از تخریب مراتع و جنگل را می بایست بصورت ویژه دید.

که متأسفانه در حال حاضر چنین نیست. البته هم راستای این اقدامات کارهای فرهنگی لازم هم باید برنامه ریزی شود.

نیاز روزافزون به میزان آب مورد نیاز هر انسان بر اساس سرانه آماری جمعیت اجتناب ناپذیر است گرچه می بایست تمهیدات لازم در خصوص کاهش بسیار قابل توجه هدر رفت آب هم بعمل آورد. در این راستا انتخاب گونه های مناسب برای ایجاد و مدیریت فضاهای سبز شهری و روستایی و استفاده از گونه های گیاهی کم آب بر می بایست در اولویت برنامه ریزی ها باشد. روش های سنتی آبیاری با تانکر در سطح شهر آن هم برای چمنی با نیاز آبی بالا باید جایگزین و سطوح چمن کاری شده به حداقل برسد.

آب یک کالای بسیار استراتژیک است که متأسفانه در افکار عمومی، این مهم مورد توجه نبوده و نیست .

بنابراین برنامه های آموزشی مستمر در سطوح وسیعی می بایست تدوین شده و مردم را با اهمیت آب آشنا نمود.

از استقرار صنایع آب بر در سطح استان جلوگیری نموده و هرگونه توسعه صنعتی و کشاورزی دارای پیوست آب باشد .

ما باید بدانیم تا ابد آب نداریم و به هر میزان که دوست داشته باشیم نمی توانیم آب را مصرف کنیم و با هر نوع روشی هم مجاز به بهره برداری از منابع آبی نیستیم .

لذا به جهت اینکه در آینده نزدیک به وضعیت حال حاضر تهران و برخی از شهرهای دیگر دچار نشویم می بایست با اتخاذ تدابیر لازم و بموقع ضمن پیشگیری از موضوع راه حل های شدنی و حتی المقدور اقتصادی را پیشنهاد دهیم چرا حتی المقدور اقتصادی ؟! چون درپاره ای شرایط به قیمت غیر اقتصادی بودن پروژه هم مجبور به تأمین آب مردم هستیم و نمی توانیم بگوییم آب نیست….

جناب استاندار در پنجاه سال اخیر تقریباً آبخوان های کشور را نابود کرده ایم .

استحضار دارید که نبود آب در اصفهان ما را مجبور به ایجاد تأسیسات آب شیرین کن و صدها کیلومتر لوله گذاری از خلیج فارس نموده تا بتوان مقدار مشخصی آب شیرین شده دریا را به اصفهان منتقل نموده و بعنوان مسکنی برای مدیریت وضعیت فعلی از آن استفاده نمود.

قطعاً این پروژه هزینه های سرسام آوری هم داشته است که از اعتبارات عمومی کشور تأمین شده است .

برای کرمانشاه چه باید کرد ؟

کرمانشاه هم درصورت عدم توجه به این مهم سرنوشتی بهتر از تهران را نخواهد داشت لذا تا زمانی که اعتبارات کلان سامانه سردسیری تصویب می شود ؟! و نیز عملیات طولانی مدت آن اجرایی می شود بایستی بصورت اورژانسی چاره اندیشی نمود.

سد وُرا در پاوه برروی رودخانه سیروان احداث گردیده است و عمده هدف آن تولید برق و ذخیره آب جهت این مهم و هدایت آب به روستای هیروی و تأمین آب ظرفیت تونلی است که برای سامانه گرمسیری آب را منتقل می کند.

در دریاچه این سد آب بسیار گوارا و با کیفیتی تحت عنوان کانی بل وارد این کاسه سد می شود و با آب های جاری مخلوط می گردد . دبی این چشمه که جزء با کیفیت ترین آب های جهان است بطور متوسط ۳ متر مکعب در ثانیه است که آمارهایی را که اینجانب امکان دسترسی به آن را داشته ام موید این موضوع است که آورد سالیانه آن حدود ۱۵۰-۱۰۰ میلیون متر مکعب است .

سد وُرا با گنجایش ۳۰۰ میلیون متر معکب آب یکی از سدهای با ظرفیت استان است که از کاسه آن بخصوص آب چشمه بل می توان با ایجاد و احداث ایستگاه پمپاژ و پمپاژ آب به بالاترین ارتفاع منطقه زمینه انتقال آب بوسیله لوله به کرمانشاه را فراهم نمود. بدیهی است طول ۱۵۰ کیلومتری این پروژه که احتیاج به هیچگونه تأسیسات آب شیرین کن هم ندارد در مقایسه با پروژه تأمین آب اصفهان از طریق دریای عمان یا خلیج فارس با ایجاد آب شیرین کن و صدها کیلومتر لوله گذاری قابل قیاس نبوده و تحمل مشقات بسیار زیاد مردمان کرمانشاهی در انقلاب – جنگ و بازسازی و … آنان را مستوجب این اقدام می نماید .

با انتقال ۲ متر مکعب در ثانیه آب توسط لوله های انتقال آب علاوه بر تأمین آب پایدار شهرستان های پاوه- جوانرود و روانسر می توان قسمت قابل توجه از آب شرب کلانشهر کرمانشاه را تأمین نمود. و امکان انتقال حدود ۷۰ میلیون متر مکعب آب بسیار با کیفیت را بوجود آورد .

خطوط لوله پیشنهادی از ارتفاعات منطقه عبور نموده و با گرفتن انشعاب های مناسب می توان منبع مطمئنی برای اطفا حریق جنگل های منطقه که همه ساله دچار حریق می شوند را پیش بینی نمود و اختلاف ارتفاع اولیه در طراحی می تواند بگونه ای باشد که قسمت عمده ای از مسیر ( حتی کل مسیر ) توسط نیروی ثقل انجام پذیرد .

که البته این مهم احتیاج به مطالعه و اختصاص مبلغی اعتبار جهت مطالعه این پیشنهاد را دارد .

بدون شک کلانشهر کرمانشاه و شهرهای تابعه در آینده ای نزدیک با مشکل کم آبی و بی آبی مواجه خواهند شد و از الان می بایست به فکر آینده ای بود که زود می رسد .

اعتبار این پروژه پیشنهادی یقیناً از سامانه سردسیری کمتر است و البته در واقع مکمل این سامانه خواهد بود و تعارضی با آن ندارد این پروژه جهت تأمین آب شرب- صنعت و در مواقع اضطرار اتفاء حریق مسیر بکار گرفته خواهد شد .

مردمان شریف کرمانشاه حق دارند این پروژه را بعنوان یک مطالبه ملی و عمومی مطرح نموده و خود را همچون هم وطنان عزیز اصفهانی شایسته این سرمایه گذاری بدانند.

لذا شخصاً خواهان بررسی اولیه پیشنهاد توسط مسئولین استانی بوده و بدنبال آن با تخصیص اعتبارات اولیه برای طرح اجرائی و مطالعه آن بتوان مقدمات جدی شدن موضوع را فراهم ساخت.

در خاتمه اعتقاد دارم جمهوری اسلامی ایران همواره اثبات نموده است برای دست هایی که کار می کنند اعتبار لازم را تأمین می نماید و اعتبار مطالعاتی این طرح در واقع پاسخی است به نیازهای فردای استانی که همه جوره لیاقت خود را در خدمتگزاری به اثبات رسانده است.

به جهت رعایت خلاصه نویسی و جلوگیری از تسدیع اوقات شریف این ایده را به همین میزان خدمت حضرتعالی تقدیم می نمایم تا انشا الله در سایه درایت و پشتکار آن جناب مورد پیگیری موثر قرار گیرد .

پیشاپیش از حسن توجه حضرتعالی سپاسگزارم.

حمیدرضا جهانگیری

کارشناس کشاورزی